POGOTOWIE KONSERWATORSKIE
MOBILNE LABORATORIUM DLA OCHRONY,
KONSERWACJI I ZABEZPIECZENIA DZIEŁ SZTUKI
I OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH W ARCHITEKTURZE
Idea rodziła się w oparciu o zespół doświadczeń dziesiątek lat.
W połowie lat 90-tch został zainicjowany proces integracji trzech polskich uczelni kształcących konserwatorów na poziomie sześcioletnich studiów wyższych. Jednym z momentów przełomowych były w 1997 roku obchody 50-lecia Wydziału Konserwacji ASP w Warszawie. Był to rok początku współpracy z WAT /wdrażania technologii laserowej w konserwacji/, zdziwienia braku wykorzystania kadry konserwatorskiej i studentów w akcji ratowania dziedzictwa narodowego w usuwaniu skutków powodzi. Był to również moment powstania myśli o konieczności powołania pogotowia konserwatorskiego i poszerzenia zadań ustawowych w sytuacji klęsk żywiołowych, katastrof, pożarów, itp. podejmowania bezzwłocznych prac badawczych i konserwatorskich po tych wydarzeniach.
W 1999 roku wspólnie z ASP w Krakowie został powołany Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki .Po szesnastu latach działalności, realizacji grantów, prestiżowych prac konserwatorskich, zbudowania właściwego zaplecza laboratorium, pracowni, kupna samochodu możliwa stała się konstrukcja wniosku ASP w Warszawie pod nazwą: "POGOTOWIE KONSERWATORSKIE- MOBILNE LABORATORIUM DLA OCHRONY, KONSERWACJI i ZABEZPIECZENIA DZIEŁ SZTUKI i OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH w ARCHITEKTURZE."
To kolejny etap praktycznego zaplecza do tworzenia szerokiej oferty dla potrzeb ochrony dziedzictwa narodowego. Daje szansę uczestnictwa w kształceniu kadr konserwatorskich, w zakresach korzystania z najnowocześniejszych technik badawczych. Znacząco poprawi efekty szkolenia, wspomagania działalności służb specjalistycznych w realizacji bezzwłocznych działań ratowniczych. Wypełni potrzebę stworzenia adresu i zgromadzenia zespołu ekspertów przygotowanych do działań terenowych. Pozwoli zintensyfikować prace tworzenia instrukcji i regulaminów przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych, katastrof, nadzwyczajnych zagrożeń obiektów zabytkowych. w fazie przejściowej oparty o już funkcjonujący zespół MIK stanowiący podstawę kadrową tworzonego pogotowia.
Celem Projektu POGOTOWIE KONSERWATORSKIE – MOBILNE LABORATORIUM DLA OCHRONY, KONSERWACJI i ZABEZPIECZENIA DZIEŁ SZTUKI i OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH w ARCHITEKTURZE, którego realizatorem jest Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, jest uruchomienie unikalnego w skali świata Mobilnego Laboratorium dla ochrony, konserwacji i zabezpieczenia dzieł sztuki i obiektów zabytkowych w architekturze wyposażonego w sprzęt i aparaturę badawczą opartych na najwyższych obecnie dostępnych technologiach.
Zaplanowany okres realizacji projektu: 01.03.2017r. – 30.06.2018r.
Projekt w swoich celach, działaniach i rezultatach, proporcjonalnie do swojej skali, w pełni wpisuje się w realizację celów szczegółowych VIII priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020., którymi są ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego, zarówno materialnego, jak i niematerialnego.
Realizowana inwestycja ma na celu efektywne wykorzystanie potencjału dziedzictwa kulturowego w osiąganiu korzyści społecznych i gospodarczych, zarówno w wymiarze krajowym, jak regionalnym i lokalnym. Zasoby kultury, będące przedmiotem i zasobem w projekcie mają wpływ na rozwój społeczny przyczyniając się do rozwoju kompetencji społecznych i wzrostu integracji społecznej, co jest również spójne i zgodne z celami oraz przedmiotem działania Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Niniejszy Projekt, na tle obecnie dostępnych i stosowanych rozwiązań, stanowi nowatorskie i reformatorskie podejście do ochrony, konserwacji i zabezpieczenia dzieł sztuki i obiektów zabytkowych poprzez zaproponowanie formuły Mobilnego Laboratorium – Pogotowia Konserwatorskiego, które ma działać w trybie ad hoc, na żądanie i bezpośrednio na miejscu. Projektowane rozwiązania i mobilny tryb realizacji prac konserwatorskich będące przedmiotem projektu niezaprzeczalnie prezentują pionierskie i niestandardowe podejście obecnie niedostępne zarówno na rynku krajowym, europejskim jak i światowym. Pomimo ogromnego rozwoju nowych technologii stosowanych w konserwacji zabytków, faktyczna realizacja tych procesów zawsze ma charakter działań zaplanowanych z dużym wyprzedzeniem czasowym i stacjonarnie, co uniemożliwia i wręcz wyklucza działania w nagłych wypadkach.
Możliwość uruchomienia Mobilnego Pogotowia Konserwatorskiego da jednoznaczny rezultat w postaci:
Dzięki takim działaniom zostanie zminimalizowany udział prac konserwatorskich wykonywanych w sposób nieograniczony i wysoce nieprofesjonalny oraz przede wszystkim niszczący przez podmioty niewyspecjalizowane, ale tanie i relatywnie szybko dostępne.
Możliwość prowadzenia prac konserwatorskich w trybie ad hoc w nagłych przypadkach przez Mobilne Laboratorium – Pogotowie Konserwatorskie umożliwi faktyczną ochronę i konserwację dzieł sztuki i obiektów zabytkowych w architekturze w chwili zaistnienia takiej potrzeby całościowo, realizacja projektu pozwoli na przygotowanie mobilnego laboratorium konserwatorskie o możliwościach i zakresie działania dotychczas niespotykanym w skali światowej – wprost wpłynie na podniesienie wydajności i jakości konserwacji, zwiększenie bezpieczeństwa działań, skrócenie procesu konserwacji zabytków o niemal połowę, osiągnięcie korzystniejszych efektów konserwatorskich oraz obniżenie kosztów jednostkowych procesu konserwacji.
Rezultaty projektu w ujęciu horyzontalnym:
Oddziaływanie projektu wykracza poza lokalizację inwestycji – ze względu na rangę, ideę i faktyczne przeznaczenie oraz zastosowanie planowanych rozwiązań – projekt będzie miał szerokie, ogólnopolskie, ponadregionalne oddziaływanie i wpływ na kulturę, zachowanie dziedzictwa kulturalnego oraz udostępnienie go przyszłym pokoleniom.
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37
00-379 Warszawa
Tel.: 22 625 12 51
pogotowie.konserwatorskie@asp.waw.pl